Toplumsal Bilinçaltının Araştırılması

"Çocukluk döneminden gelen etkiler, kişisel deneyimler ve bilinçaltına bastırılan cinsellik, kişilerin gelecekteki hayatlarını şekilllendirir" diyen Freud'un bu "dar" yaklaşımını aşan ve genişleten Fromm, bilinçaltının yalnızca bastırılmıış cinsel güdülerden oluşmadığını, onun üzerinde toplumsal yapının, kültürel etkillerin ve gerçek hayat şartlarının da son derece belirleyici bir rol oynadıklarını savunuyor.

Bilinç düzeyine hangi izlenimlerin geleceğini belirleyen "toplumsal filtre" tabular, dil, ahlak anlayışı, yaygın düşünce ve inanç gibi faktörler tarafından oluşturulur; her kültürde farklıdır ve "toplumsal bilinci" ortaya koyar. Bu filtre tarafından "süzülen" birçok değerli ve önemli öğe de "toplumsal bilinçalltında" bastırılmış olarak kalır.

Sağlıklı bir toplum ve sağlıklı bir insana ulaşmak için, "toplumsal bilinçaltının" içeriğinin araştırılması ve bilince çıkarılması gerekir.